Dự báo nguồn nước và xây dựng kế hoạch sử dụng nước, phục vụ chỉ đạo điều hành cấp nước cho sản xuất vụ Đông Xuân 2018 - 2019

Bản tin mùa ngày 24/01/2019 dự báo nguồn nước và xây dựng kế hoạch sử dụng nước, phục vụ chỉ đạo điều hành cấp nước cho sản xuất vụ Đông Xuân 2018-2019 lưu vực sông Kôn - Hà Thanh và vùng phụ cận tỉnh Bình Định.

Tình hình nguồn nước
Lượng mưa

TT	Trạm	Lượng mưa cộng dồn từ 1/1/2019 (mm)	So sánh với cùng kỳ (+/-%)				Dự báo mưa đến cuối vụ (mm)
			TBNN	2018	2016	2015
1	Quy Nhơn	415	+749	+276	+1.274	+680	110
2	An Hòa	91	+0	+82	+111	+122	129
3	An Nhơn	68	+76	+80	+268	+287	77
4	Định Bình	22	+25	+41	+5.518	-80	73
Trung bình		149					97

Nhận xét: Lượng mưa cộng dồn từ đầu năm 2019 tại một số trạm đo mưa chính trên địa bàn so với TBNN như sau: lớn hơn từ 0% đến 749%; so với năm 2016, lớn hơn từ 111% đến 5.518%. Lượng mưa tích lũy từ đầu năm đến nay cao nhất là tại trạm Quy Nhơn là 415mm và thấp nhấp tại trạm Định Bình là 22mm. Tuần vừa rồi các vùng trong tỉnh có mưa từ 6mm đến 59mm. Dự báo từ nay đến hết vụ Đông Xuân có mưa từ 73mm đến 129mm.

Nguồn nước trữ các hồ chứa thủy lợi

Công trình	Wtbtk (triệu m3)	W hiện có (%)	Chênh lệch so với cùng kỳ (+/-)(cột (3) với các năm)				Dự báo xu thể nguồn nước
			TBNN	2018	2016	2015
(1)	(2)	(3)	(4)	(5)	(6)	(7)	(8)
Định Bình + Hệ Thống đập Văn Phong	226,13	100	2	1	6	1	Giảm
Núi Một	110	80	10	7	21	11	Giảm
Hội Sơn	45,62	94	10	-4	35	11	Giảm
Thuận Ninh	35,36	99	17	16	30	21	Giảm
Vạn Hội	14,51	73	-9	-14	-14	-17	Giảm
Suối Tre	4,94	100	12	0	33	15	Giảm
Quang Hiển	3,85	102	1	1	1	1	Giảm
Hà Nhe	3,75	43	-21	-37	21	-14	Giảm
Cẩn Hậu	3,69	98	1	10	-2	-1	Giảm
Hòn Lập	3,17	98	7	6	13	3	Giảm
Long Mỹ	3	100	1	0	2	1	Giảm
Ông Lành	2,208	100	14	0	3	52	Giảm
Suối Đuốc	1,072	67	-4	0	-11	7	Giảm
Tường Sơn	3,11	93	5	-3	23	3	Giảm
Hóc Nhạn	2,18	86	-8	-14	-1	-14	Giảm
Suối Chay	1,7	94	-1	-3	9	-6	Giảm
Mỹ Thuận	5,6	100	63	63	70	61	Giảm
Hội Khánh	4,75	122	44	22	79	55	Giảm
Diêm Tiêu	7,2	63	-6	-26	28	0	Giảm
Chánh Hùng	2,9	84	6	0	23	-5	Giảm
Vạn Định	3,2	81	2	-22	41	3	Giảm
Mỹ Bình	5,49	99	6	7	6	6	Giảm
Thạch Khê	7,38	95	32	-1	43	87	Giảm
Phú Hà	4,92	89	9	-8	-6	59	Giảm
Đập Lại Giang	Mức nước đảm bảo lấy nước						Giảm
Tổng cộng		93	7	2	16	8

Nhận xét: Tổng dung tích 24 hồ chứa trên địa bàn tỉnh Bình Định là 468,5/505,7 triệu m³, đạt 93% dung tích thiết kế. Hồ Định Bình dung tích đạt 100%DTTK, hồ Núi Một dung tích đạt 80% DTTK. Có 10/22 hồ hiện tại đang đầy, một số hồ đã giảm dung tích do cấp nước cho vụ Đông Xuân 2018-2019. Tính đến thời điểm hiện tại, tổng dung tích các hồ lớn hơn TBNN 7%.

Nguồn nước trữ tại các hồ chứa thủy điện tham gia bổ sung nước cho hạ du

TT	Hồ chứa	Wtb		Whi		So sánh với cùng kỳ (+/-%)				Dự báo xu thế
		Triệu m3	Tỷ lệ (%)	Triệu m3	Tỷ lệ (%)	TBNN	2018	2016	2015
1	Vĩnh Sơn A	26,81	78,9	14,81	67,33	-15,8	-33,0	-0,6	-12,2	Thấp hơn so với TBNN
2	Vĩnh Sơn B	815,32	22,9	5,20	6,50	-60,2	-95,4	-56,8	-59,4	Thấp hơn so với TBNN
3	An Khê	8,13	51,1	-2,17	-38,74	-24,7	-30,4	-46,0	-119,0	Thấp hơn so với TBNN
4	Ka Năk	70,08	22,3	41,88	14,67	-50,0	-84,4	-22,8	-35,9	Thấp hơn so với TBNN

Nhận xét: Hiện tại, các hồ Vĩnh Sơn A và Vĩnh Sơn B có dung tích hữu ích lần lượt là 14,81 triệu m³ và 5,2 triệu m³; So với TBNN, hồ Vĩnh Sơn A nhỏ hơn 15,8% và hồ Vĩnh Sơn B nhỏ hơn 60,2%. Dung tích hữu ích của hồ An Khê và hồ Kanak lần lượt là – 2,17triệu m³ và 41,88 triệu m³, so với TBNN dung tích hữu ích của hồ An Khê nhỏ hơn 24,7%; dung tích hữu ích của hồ Kanak nhỏ hơn 50,0%.

Khả năng cấp nước của các công trình thủy lợi và nhận định tình hình hạn hán
Các kịch bản hạn hán
Căn cứ vào dung tích hiện có của các công trình hồ chứa thủy lợi, thủy điện và tổng lượng mưa dự báo trong vụ Đông Xuân tại các trạm trong vùng nghiên cứu, xây dựng kịch bản hạn hán cho lưu vực sông Kôn – Hà Thanh và vùng phụ cận thuộc tỉnh Bình Định như sau:

Kịch bản cho vùng sử dụng nước sau hồ Định Bình: Dung tích hữu ích hồ Định Bình hiện tại là 225 triệu m³, dự báo lượng mưa trong vụ Đông Xuân 2018 - 2019 tại trạm Quy Nhơn là 110 mm. Do đó kịch bản cho vùng sử dụng nước sau hồ Định Bình thuộc kịch bản ít có khả năng xảy ra hạn hán (cấp 0).

Kịch bản cho vùng sử dụng nước từ các hồ chứa thủy lợi: Tổng dung tích hữu ích tại 23 hồ thủy lợi còn lại là 243,45 triệu m³, dự báo lượng mưa trong vụ Đông Xuân 2018 - 2019 tại trạm Phù Mỹ là 78 mm. Do đó kịch bản cho vùng sử dụng nước từ các hồ chứa thủy lợi thuộc kịch bản ít có khả năng xảy ra hạn hán (cấp 0).

Kịch bản cho vùng phụ thuộc mưa: Dự báo tổng lượng mưa lũy tích trong vụ Đông Xuân 2018 - 2019 tại trạm Quy Nhơn là 110 mm. Do đó kịch bản cho vùng sản xuất phụ thuộc mưa thuộc kịch bản ít có khả năng xảy ra hạn hán (cấp 0).

Khả năng cấp nước của công trình thủy lợi
Theo kế hoạch sản xuất năm 2019, vụ Đông Xuân năm 2018-2019, với 25 hệ thống công trình thủy lợi bao gồm 24 hồ chứa và 1 đập dâng trên địa bàn tỉnh Bình Định gieo trồng khoảng 30.547ha. Theo tính toán của Viện Quy hoạch Thủy lợi, tổng nhu cầu nước vụ Đông Xuân 2018 - 2019 của 25 công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh Bình Định là 230 triệu m³. Một số công trình/hệ thống công trình có nhu cầu nước lớn như: Hệ thống tưới hồ Định Bình - đập Văn Phong - hệ thống Tân An - Đập Đá, hồ Núi Một, hồ Hội Sơn.

Kết quả tính toán cân bằng nước cho toàn hệ thống cho thấy có 25/25 công trình đáp ứng đủ 100% diện tích tưới theo kế hoạch. Tổng diện tích đảm bảo tưới 30.547/30.547 ha.

Tt	Công trình	Wtb/Wtbtk (%)	Nhiệm vụ (ha)	Đông Xuân 2018 - 2019
				Khả năng đáp ứng (%)	Diện tích đáp ứng (ha)	W dự kiến cuối vụ (%)
1	Định Bình + Hệ Thống đập Văn Phong	100	19,194	Đáp ứng 100%	19,194	77
2	Núi Một	80	2,955	Đáp ứng 100%	2,955	72
3	Hội Sơn	94	2,085	Đáp ứng 100%	2,085	82
4	Thuận Ninh	99	870	Đáp ứng 100%	870	90
5	Vạn Hội	73	356	Đáp ứng 100%	356	69
6	Suối Tre	100	266	Đáp ứng 100%	266	78
7	Quang Hiển	102	56	Đáp ứng 100%	56	92
8	Hà Nhe	43	133	Đáp ứng 100%	133	38
9	Cẩn Hậu	98	273	Đáp ứng 100%	273	76
10	Hòn Lập	98	97	Đáp ứng 100%	97	87
11	Long Mỹ	100	259	Đáp ứng 100%	259	92
12	Ông Lành	100	59	Đáp ứng 100%	59	97
13	Suối Đuốc	67	31	Đáp ứng 100%	31	58
14	Tường Sơn	93	383	Đáp ứng 100%	383	66
15	Hóc Nhạn	86	269	Đáp ứng 100%	269	65
16	Suối Chay	94	380	Đáp ứng 100%	380	50
17	Mỹ Thuận	100	270	Đáp ứng 100%	270	89
18	Hội Khánh	122	340	Đáp ứng 100%	340	86
19	Diêm Tiêu	63	176	Đáp ứng 100%	176	55
20	Chánh Hùng	84	179	Đáp ứng 100%	179	71
21	Vạn Định	81	124	Đáp ứng 100%	124	78
22	Mỹ Bình	99	123	Đáp ứng 100%	123	95
23	Thạch Khê	95	160	Đáp ứng 100%	160	93
24	Phú Hà	89	69	Đáp ứng 100%	69	86
1	Lại Giang		1.440		1.440
	Tổng cộng	93	30.547		30.547	77

Mức độ rủi ro hạn ở các vùng ngoài công trình thủy lợi
Bảng tổng hợp thông tin nguồn nước và nhu cầu nước vùng nằm ngoài công trình thủy lợi theo kịch bản kiến nghị tính toán

Trạm	Vùng	Mưa từ đầu mùa mưa và dự báo (mm)	So với mưa cùng thời đoạn (%)			Khuyến cáo
			Năm Min	Năm TB	Năm Max
1	Quy Nhơn	Tuy Phước, Quy Nhơn	2.257	+169	+33	Không  hạn
2	An Hòa	Hoài Nhơn, Hoài Ân	2.477	+175	-6	Không  hạn
3	An Nhơn	Phù Cát, Phù Mỹ	1.402	+65	-15	Không  hạn
4	Định Bình	Vĩnh Thạnh, Tây Sơn	1.521	+83	+4	Không  hạn

Nhận xét: Lượng mưa cộng dồn trung bình các trạm chính trên địa bàn tỉnh Bình Định tính từ đầu năm 2019 đến thời điểm hết vụ Đông Xuân 2018 - 2019 cao hơn so với TBNN cùng kỳ từ 65% đến 175%. Cao nhất tại trạm An Hòa lớn hơn TBNN 175%, thấp nhất tại trạm An Nhơn, cao hơn TBNN khoảng 65%, như vậy khả năng rủi ro hạn hán thiếu nước đối với các vùng sản xuất phụ thuộc nước mưa trong vụ Đông Xuân 2018 – 2019 là không cao.

Nhìn chung tình hình hạn hán trong vụ Đông Xuân 2018 - 2019 được dự báo sẽ không nghiêm trọng. Đến nay các hồ trong tỉnh đều đang cấp nước cho vụ Đông Xuân 2018 - 2019. Một số hồ dung tích hiện tại thấp như hồ Hà Nhe cần chủ động tích được lượng nước tối đa và đồng thời có các biện pháp hợp lý để phục vụ cấp nước ở các vụ tiếp theo, đặc biệt là vụ Hè Thu năm 2019.